Hoe werken Smart Contracts?

Smart contracts zijn in wezen zelf uitvoerende computerprogramma’s, ontworpen bovenop een blockchain netwerk, die de voorwaarden van een overeenkomst tussen partijen codificeren. Bovendien wordt daarin vastgelegd wat in een traditioneel contract op papier staat. Ze bewaren plus verifiëren regels en zijn zelf uitvoerbaar.

Hoewel ze nog niet op grote schaal worden toegepast, groeit de wereldwijde markt voor smart contracts. Deze markt wordt geleid door IBM, AWS plus Oracle en zal naar verwachting in 2028 meer dan 1,4 miljard dollar bedragen.

Wat is een Smart Contract?

Smart contracts verwijzen naar zelf uitvoerende gebruiker- tot-gebruiker transactieprotocollen, ontwikkeld binnen een blockchain met als doel de noodzaak van een tussenpersoon om het gesprek tussen partijen te vergemakkelijken te verminderen of te elimineren en tegelijkertijd vertrouwen en transparantie te bevorderen.

Net als traditionele contracten omvatten ze juridisch bindende bepalingen en voorwaarden. Daarnaast formaliseren ze relaties door een grondwettelijke basis aan te bieden. In tegenstelling tot traditionele contracten zijn de voorwaarden in een computercode opgenomen en worden ze zelfstandig uitgevoerd, zodra aan de vooraf gestelde voorwaarden wordt voldaan. Ze volgen eenvoudige “als/dan…” verklaringen, om de vervulling en uitvoering van de contractresultaten automatisch te bevestigen.

Smart contracts vormen de kern van de blockchaintechnologie. Hoewel de toepassingen in de zogenaamde cryptosfeer, zoals het reguleren van gedecentraliseerde onafhankelijke organisaties, waardevol zijn, reikt het gebruik van deze technologie verder dan het overzien van op crypto gebaseerde transacties. Smart contract oplossingen kunnen een robuuste draai geven aan belangrijke industrieën, zoals de juridische, financiële of landbouwsector. Daarnaast kunnen ze de overheidswetgeving verbeteren op gebieden, zoals huisvesting of uitkeringen en de technologieën voor de toeleveringsketen aanzienlijk verbeteren.

Hieronder vinden lezers meer informatie over de geschiedenis en ontwikkelingen van smart contracts, hun processen, voordelen, uitdagingen en reële toepassingen.

De geschiedenis van smart contracts en recente ontwikkelingen

De term ‘smart contract’ werd begin jaren negentig bedacht door de cryptograaf Nick Szabo om te verwijzen naar “een reeks beloften, gespecificeerd in digitale vorm, inclusief protocollen waarmee de partijen deze beloften nakomen”. Szabo streefde ernaar “gestandaardiseerde contracten” te bouwen voor complexe betalingsvoorwaarden, die dan tegen veel lagere kosten kunnen worden verhandeld.

Rond 2017 werd het in gebruik genomen door het Ethereum-netwerk, het grootste blockchain netwerk dat ontwikkeld is om smart contracts te ondersteunen. Tegenwoordig zijn er naast Ethereum nog een handvol blockchain netwerken die smart contracts gebruiken, waaronder Binance Smart Chain, Cardano, Avalanche en Solano.

Smart contracts worden erkend door het Amerikaanse National Institute of Standards and Technology, maar niet als juridisch bindende documenten; vandaar dat ze niet uitvoerbaar zijn. Dit gezegd zijnde, hebben verschillende staten, waaronder Nevada, Arizona, Tennessee, Wyoming en Iowa, een wetgeving aangenomen over het gebruik van smart contracts.

Kenmerken van Smart Contracts

Ondanks wat de naam zou kunnen oproepen, zijn smart contracts niet ‘slim’: het zijn geen intelligente hulpmiddelen en ze gaan niet verder dan het automatisch uitvoeren van voorgeprogrammeerde handelingen. In de kern is een smart contract ontworpen om afspraken te realiseren, zoals in dit voorbeeld: als Partij A de prijs volledig betaalt, dan zal Partij B de goederen leveren. Als Partij A aan de voorwaarden voldoet (de prijs volledig betaalt), verifieert een smart contract de overeenstemming en voert de afloop uit (levert de goederen). Voldoet Partij A niet aan de voorwaarden, dan worden de goederen doorgestuurd naar Partij B.

Twee of meer deelnemers, individuen of organisaties, kunnen een smart contract afsluiten, waarbij de voorwaarden zodanig kunnen worden uitgewerkt als nodig is om de complexiteit van een overeenkomst te dekken. Aangezien smart contracts op een blockchain worden ontwikkeld, zijn ze onveranderlijk, verstuurd en onafhankelijk.

Wat zijn de voordelen van Smart Contracts?

Smart contracts bieden enkele voordelen voor alle betrokken partijen. Denk vooral aan het wegnemen van de overheadkosten plus het minimaliseren van menselijke fouten en vertragingen die bij traditionele contracten gebruikelijk zijn.

Snelheid en efficiëntie

Zodra aan alle voorwaarden is voldaan, voeren smart contracts de resultaten onmiddellijk uit. Volledige digitalisering en automatisering maken het verwerken van papierwerk en het archiveren van documenten overbodig, samen met mogelijke fouten die bij handmatige invoer kunnen optreden. Dit alles resulteert in een aanzienlijke tijdsbesparing tijdens het sluiten van contracten.

Bemiddelingskosten

Aangezien smart contracts zelf uitvoerende processen zijn, verminderen ze de behoefte aan tussenpersonen, zoals notarissen of makelaars die toezicht houden op de contracten tussen partijen, ofwel maken ze het geheel overbodig. Dit betekent een einde aan bemiddelingskosten en vertragingen, die gewoonlijk gepaard gaan met de betrokkenheid van derden.

Transparantie

Dankzij het gedistribueerde consensusmodel dat smart contracts toepassen, is de transparantie ongekend groot. In plaats van een gecentraliseerde autoriteit die toezicht houdt op de verplichtingen en mogelijkheden, worden alle gegevens over het netwerk gedeeld en kan er dus onmogelijk mee worden geknoeid om er persoonlijk beter van te worden.

Veiligheid en geheimhouding

De gegevens op een blockchain netwerk zijn gecodeerd en via de hekwerkcode aan elkaar gekoppeld. Elk blok heeft een hash, die ook vergeleken kan worden met een vingerafdruk. De hash identificeert een blok en de volledige inhoud ervan. Net zoals een vingerafdruk is de hash altijd uniek. Eenmaal als een blok is aangemaakt en aan de keten is toegevoegd, wordt de hash ervan berekend.

Niet alleen heeft elk blok zijn eigen hash, maar ook de hash van het eerder gekoppelde blok. Bijvoorbeeld: het eerste blok van de bitcoin blockchain heeft een hash van 4ft678. Vervolgens heeft het tweede blok in de keten niet alleen zijn eigen hash – 75e93p, maar ook de hash van het vorige blok dat 4ft678 is. Zo zijn verschillende blokken met elkaar verbonden.

Het veranderen van of knoeien met een bestand of gegevens in het blok heeft tot gevolg dat de hash van het blok wordt veranderd. Stel dat iemand de gegevens in het tweede blok verandert. In zo’n situatie zal de hash niet langer 75e93p zijn, maar iets anders, bijvoorbeeld 55c36t. Toch zou het derde blok nog steeds de hash van het vorige blok weergeven als 75e93.

Dus als hackers het blockchain-netwerk willen verstoren, zouden ze de hash van elk blok in de keten moeten veranderen, wat praktisch onmogelijk is. Hieruit volgt dat een blockchainnetwerk uiterst moeilijk te hacken is – elke poging om een blok te beïnvloeden resulteert in het afbreken van een hele keten en is dus heel makkelijk herkenbaar.

Wat zijn de uitdagingen bij het gebruik van smart contracts?

Ondanks alle voordelen ten opzichte van traditionele contracten, brengen smart contracts ook unieke uitdagingen met zich mee, die worden veroorzaakt door allerlei beperkingen.

Gebrek aan flexibiliteit

De onveranderlijkheid van smart contracts sluit flexibiliteit bijna volledig uit, want het is namelijk onmogelijk om de voorwaarden van een ingezet smart contract aan te passen. Dit betekent dat de contractregels perfect gedefinieerd en aanvaardbaar moeten zijn. Daarnaast zullen de ontwikkelaars van de code uiterst voorzichtig en zorgvuldig te werk moeten gaan.

Behoefte aan een gespecialiseerde vaardigheden

Technische expertise is een belangrijk obstakel voor de grootschalige invoering van smart contracts. Voor de codering en het lezen van de overeenkomsten hebben de partijen een deskundige met een specifieke set vaardigheden nodig. In zulke gevallen zullen partijen wellicht een beroep moeten doen op de diensten van advocaten met blockchain specialisatie, wat extra kosten met zich meebrengt.

Wat zijn de concrete toepassingen van Smart Contracts?

Dankzij de belangrijkste functies van Smart Contracts, zoals het opslaan van gegevens, geheimhouding en onafhankelijke authenticatie, kan de technologie op allerlei gebieden en in allerlei bedrijfstakken worden gebruikt, ook al is de toepassing ervan vooralsnog relatief beperkt.

Het beheer van de toeleveringsketen maakt veruit het meest realistische en toepasbare gebruik van smart contracts. Een geautomatiseerd activeringsmodel kan de verzending en levering van handelswaar aanzienlijk vereenvoudigen. Verstoringen kunnen tot een minimum worden beperkt, terwijl er snel op onverwachte gebeurtenissen wordt gereageerd.

Home Depot is al begonnen met het gebruik van smart contracts om geschillen met leveranciers op te lossen. De technologie stelt de firma in staat tot rechtstreekse communicatie en meer inzage in de toeleveringsketen, waardoor de relatie met de verkopers wordt versterkt.

De landbouw is een andere belangrijke bedrijfstak die profiteert van blockchaintechnologie, zodat de praktijk zich verder kan ontwikkelen tot een beter geïntegreerde en vereenvoudigde praktijk. Blockchain verbetert de traceerbaarheid van informatie in de voedselvoorzieningsketen en bevordert bij uitbreiding de voedselveiligheid en beveiliging.

Zo is AgriDigital een gespecialiseerde oplossing voor grondstoffenbeheer in de graanindustrie. Hij zorgt voor “paddock to plate” transparantie bij consumenten, maar ook voor onmiddellijke betalingen aan telers en verhoogde efficiëntie bij makelaars.

Smart contracts op blockchain bieden ook een veelbelovende toekomst voor andere belangrijke industrieën, in het bijzonder de juridische. Ondanks dat het op landelijk niveau niet als juridisch bindend wordt erkend, hebben verschillende staten nu toch al toestemming gegeven om het gebruik ervan voor juridische documenten te standaardiseren: Californië heeft via blockchaintechnologie huwelijksakten uitgegeven, terwijl ze in Arizona als afdwingbare documenten gelden.

Toekomst van Smart Contracts

Smart contracts winnen aan populariteit in meerdere marktsegmenten naarmate industrieën hun technologische toepassingen opschalen. Dit geldt vooral voor het beheer van de toeleveringsketen, terwijl andere cruciale sectoren, zoals de overheid en nutsbedrijven nog steeds worstelen met een transformerende blockchain ontwikkeling. Dit is vooral te wijten aan de eerder genoemde problematiek.

De duizelingwekkende groei van met het IoT verbonden apparaten, zal naar verwachting ook leiden tot een groter gebruik van smart contracts. Hierdoor is het van cruciaal belang om alle uitdagingen aan te pakken en de mogelijke gebruiksmogelijkheden ervan te definiëren, zodat ze naadloos kunnen worden overgenomen.

Veelgestelde vragen